De geschiedenis van Muzenforum

De geschiedenis van Muzenforum gaat terug tot de Tweede Wereldoorlog toen er in de gemeente Bloemendaal huiskamerconcerten werden georganiseerd. Voor nogal wat musici werd het al vroeg in de oorlog onmogelijk om concerten te geven. Wie wilde blijven spelen moest zich vanaf 1942 inschrijven bij de Nederlandse Kultuurkamer. Veel musici waren Joods en mochten zich dus niet aansluiten. Anderen deden dat uit principiële overwegingen niet. In Bloemendaal werd het initiatief genomen om clandestiene huiskamerconcerten te organiseren. Zo konden de musici, die zonder inkomsten zaten, blijven optreden en in hun onderhoud voorzien. Tegen het einde van de oorlog vond betaling plaats met levensmiddelen.

Hungarian String Quartet

Tot de musici die tijdens de oorlog in Bloemendaal optraden behoorde een van de meest legendarische kamermuziekensembles uit de muziekgeschiedenis: het Hongaars Strijkkwartet. Legendarisch dankzij musici als Zoltán Székeley. Béla Bartók droeg zijn Tweede Rapsodie en zijn Tweede Vioolconcert op aan Székeley die van beide werken de première verzorgde. De historische eerste uitvoering van het Tweede Vioolconcert was in 1938 in het Concertgebouw in Amsterdam, met het Concertgebouw Orkest o.l.v. Willem Mengelberg. In de oorlog koos het Hongaars Strijkkwartet noodgedwongen domicilie in Nederland. Die tijd besteedde het kwartet aan een intensieve studie van de Beethoven kwartetten. Wat dat opleverde is nog steeds te horen op hun bijzondere opname uit 1953.

Na de oorlog

Het succes van de huisconcerten leidde in 1946 tot de oprichting van stichting Muzenforum onder voorzitterschap van John de Jong Schouwenburg. 'Een eigen centrum waar de Muzen rechtstreeks met de plaatselijke bevolking in contact kunnen treden' (Haarlems Dagblad 13 september 1946).
Over de periode die volgde is weinig gedocumenteerd. Wel weten we dat er niet alleen concerten werden gegeven maar dat er ook dichters en acteurs optraden zoals de actrice Charlotte Köhler en de dichter Anton van Duinkerken. Tot de musici die hier speelden behoorden het Hongaars Strijkkwartet, pianiste/componiste Henriette Bosmans en zangeres Jo Vincent. Ook trad Benjamin Britten op met zijn levensgezel de zanger Peter Pears. In de loop van de jaren nam de belangstelling af en het eerste lustrum in 1951 werd gevierd met een karig aantal toehoorders. In seizoen 1953-1954 werden zelfs geen concerten meer georganiseerd op een afscheidsconcert van Jo Vincent na.

Gemeentehuis concertlocatie

Muzenforum vond aanvankelijk onderdak in het verenigingsgebouw Domi te Overveen. Later werd het gemeentehuis van Bloemendaal de vaste concertlocatie. Nadat Villa Nagtegaal aan de Bloemendaalseweg in 1966 was vervangen door het nieuwe gemeentehuis verhuisden de concerten naar de met glas overkoepelde Burgerzaal. Bijna twintig jaar later vond er opnieuw een radicale transformatie van het gebouw plaats. Op 25 juni 2015 opende het nieuwe Gemeentehuis Bloemendaal haar deuren. Het centrum van het nieuwe gebouw wordt gevormd door de Burgerzaal, een lichte en grote ruimte, waarin de ambitie van het gemeentehuis als gemeenschapshuis optimaal tot uitdrukking komt. Een perfecte plek voor het organiseren van concerten. Muzenforum voelt zich hier thuis. De muziekliefhebbers stromen weer toe zoals in de tijden van na de oorlog. In 2021 bestaat Muzenforum 75 jaar.